Đừng mong họ tín nhiệm để lãnh việc lớn. Họ có lý vì chính Horace đã nói về Virgile, bạn của ông: Là phân nữa của tâm hồn tôi: Dimidium animae meae. Nói vậy không phải khinh rẻ trực giác.
Nhưng khi muốn nhớ, tuy lâu nhớ, bạn trai nhớ lâu và có thể dùng ký ức để suy luận, tìm ra những kiến thức mới lạ. Không phải bạn trai nào cũng vậy nhưng đã có thứ ấy thì muốn chọn lựa vàng thau lẫn lộn, dè dặt, khôn ngoan là thượng sách Bàn viết của họ thì đúng là tiệm tạp hóa của Hoa kiều.
Họ chơi bằng những hiểu biết nông nổi, thấy cái gì cho là hay làm liền, không do dự, cân đo. Nếu nghe rùng rợn quá thì sợ, sợ vì không muốn ai phá rối an ninh của cá nhân mình. Bạn thấy chút mâu thẫn sâu sắc đó chưa.
Có nhiều tâm hồn thú thật với tôi nỗ lực học tập lắm nhưng trí vẫn nghe lâng lâng, hồn cứ trôi lạc vào những mơ mộng, nhất là mộng ái ân. Cũng do lòng tự ái nữa, các bạn trai thấy buồn tủi khi cha mẹ họ ăn mặc nghèo nàn. Mà đầu não họ thì ngây thơ có khi đến giảng lược.
Có lần con hỏi mẹ, con ở đâu ra? Mẹ nói con nghe! Cách đây mười năm con ở trong hư vô. Tội nghiệp biết bao thiếu nữ, tôi muốn nói riêng những nữ sinh, vì dốt tâm lý ái tình của bạn trai, vì non nớt trong sự chọn đá thử vàng nên phải làm mọi cho bao nhiêu nhả trảo của quỹ Sa tăn. Ai có nhiệm vụ giáo dục thanh niên sáng suốt đ ào luyện họ mà không hơn một lần gặp họ viết thư tình.
Họ không phải không biết lý tưởng của ái tình, không biết nhân nghĩa của đời uyên ương, nhưng tự nhiên ái tình của họ ích kỷ ở chỗ tìm một đối tượng yêu đồng phái hay khác phái để thỏa mãn bản năng tính dục. Nếu phải tranh đấu cho chí cả thì họ dám chết sống. Ngài truyền lệnh cho hai ông bà nhân tổ chung sống, tương trợ và sanh miêu duệ hậu thế.
Tất cả những yếu tố ấy nung đúc óc trách nhiệm của mẹ đối với con. Còn đàn bà bận rộn về chi tiết, thích phân tách, lạc vào phiền toái. Họ vui sướng, được một bạn gái chép cho một bản nhạc.
người ta thường thấy thoáng trên gương mặt những người nầy một nỗi buồn thắm thía vì sự bẽ bàng của thân phận. Cũng tại vì lắm khi bị cuộc sống tinh thần chi phối mà bạn trai xử đối với gia đình hay người ngoài xã hội có vẽ lạnh lạt. Con người có tự do sử dụng nó hay hướng nó về những lý tưởng tuyệt vời hơn.
Họ cười nhạo thầy giáo nếu thầy giáo không cho họ viết thư tình. Người bạn trăm năm của bạn, ngoài ra nhan sắc mà bạn say mê còn có những đứctính làm cho con người bạn lúc sống chung ngày một tốt đẹp hơn. Ai bàn với họ về cuộc đời thanh sạch, về lý tưởng thánh thiện họ thích lắm vì đầu óc chứa mầm xây dựng.
Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp. Thanh niên không trong sạch thì thanh niên làm sao chắc khỏi khả ố. Nhưng có ít ý thức tình phụ tử.