Bạn không thể tìm hiểu không gian bởi vì nó không nổi bật lên. Cơ hội thứ nhất của bạn là đối với từng khoảnh khắc bạn hãy vâng phục trước thực tại của khoảnh khắc ấy. Tôi bị đánh thức dậy bởi tiếng chim hót líu lo bên ngoài cửa sổ.
Hãy thứ làm một thí nghiệm nhỏ. Trong Bản thể hiện tiền, chủ thể và khách thể hòa nhập thành một, thành nhất thể. Thông thường những khoảnh khắc như thế thật ngắn ngủi, bởi vì tâm trí lại nhanh chóng tiếp tục hoạt động gây huyên náo của nó mà chúng ta gọi là tư duy.
Đó là hậu quả của sự thay đổi trong ý thức của toàn hành tinh. Tại sao bạn không là chính mình? khi bạn có quan hệ với chính bản thân mình, có nghĩa là bạn đã tách mình ra làm hai: “Tôi” và “chính tôi”, chủ thể và đối tượng. Hiện trú là yếu tố cần thiết để cảm nhận cái đẹp, vẻ huy hoàng, và tính linh thiêng của thiên nhiên.
Tâm trí khiến cho sự suy nghĩ có tính cưỡng bách. Thông thường những khoảnh khắc như thế thật ngắn ngủi, bởi vì tâm trí lại nhanh chóng tiếp tục hoạt động gây huyên náo của nó mà chúng ta gọi là tư duy. Nhưng ngay ở đây, trong phạm vi cuộc sống thực tiễn, nơi chúng ta không thể hành động được nếu không vận dụng đến quá khứ và tương lai, thì khoảnh khắc hiện tại vẫn là yếu tố cốt yếu: Bất cứ bài học nào rút ra từ quá khứ cũng phải được sửa đổi cho thích hợp để áp dụng vào hiện tại.
Bạn biện minh, bạn phạm sai lầm, bạn tấn công, bạn phòng vệ… ngoại trừ một điểm là nó vốn không phải là con người bạn, nó chính là khuôn mẫu phản ứng, là tâm trí với phương thức tồn tại quen thường của nó. Mối quan hệ tôi đang nói ở đây thường được xem là mối quan hệ lãng mạn – chứ không phải là tình yêu đích thực. Không phải có nghĩa là “Bạn không nên làm điều đó”, mà chỉ là tệ hại đơn thuần về mặt sự kiện, giống như cảm giác đau bao tử vậy.
Nhìn từ một góc độ cao hơn, các hoàn cảnh luôn luôn mang tính tích cực. Làm thế nào loài người có thể tàn sát đến hơn 100 triệu đồng loại của mình chỉ trong vòng thế kỷ 20 thôi? Con người gây đau khổ cho nhau nhiều đến mức vượt ngoài sức tưởng tượng của bạn. Nó là cơ hội để cứu rỗi.
Chúng ta hãy dừng lại ở điểm này một chút để tìm hiểu xem bằng cách nào nó có thể trở thành một cơ hội để tỏ ngộ. Vậy là không ai chịu trách nhiệm đối với việc họ làm sao? Tôi không thích ý nghĩ đó. Sự im lặng của đêm khuya, dáng vẻ lờ mờ của đồ đạc trong căn phòng tối, tiếng xe hơi rì rầm từ xa vọng lại – mọi thứ rất xa lạ, rất thù nghịch, và hoàn toàn vô nghĩa đến nỗi tôi cảm thấy ghê tởm mọi thứ.
Nói cho cùng, chỉ có một vấn đề duy nhất mà thôi: đó là tâm trí tự buộc mình vào thời gian. Do bản chất vô phân biệt của nó, thật khó lòng tìm ra được một cái tên để miêu tả chính xác các xúc cảm này. Bạn không còn phán xét mình nữa, bạn không thấy thương hại mình nữa, bạn không hãnh diện về mình nữa, và vân vân.
Thoát khỏi thời gian chính là thoát khỏi nhu cầu tâm lý về quá khứ nhằm củng cố tự ngã của bạn và về tương lai nhằm thoả mãn Cái Tôi ấy của bạn. Vô số bài tường thuật của những người từng có ấn tượng về cánh cổng này rồi sau đó quay trở về từ cái mà người ta thường gọi là kinh nghiệm kế cận cái chết đều cho rằng nó giống như một vùng ánh sáng chói lòa. Nếu như niềm tin vào sự chết tạo ra thân xác, thì tại sao con vật lại có thân xác? Con vật không có tự ngã hư ngụy, và nó cũng không tin vào sự chết…
Cái quầng chứa nhóm đau khổ luôn muốn tồn tại, giống y như mọi thực thể khác trong cuộc sinh tồn, và nó chỉ có thể tồn tại được nếu như nó có thể khiến cho bạn mê muội đồng hóa với nó. Tại sao biến nó thành vấn đề chứ? Tại sao biến một sự việc gì đó thành vấn đề? Chẳng phải sự sống đang thách thức đủ như nó vốn đang hiện hành sao? Bạn cần đến các vấn đề để làm gì? Tâm trí ưa thích một cách mê muội các vấn đề bởi vì chúng cống hiến cho bạn một loại nhân thân nào đó. bạn không hiện trú triệt để.