Biết lối ký ức của bạn trai trước khi vào thanh niên là lối căn cứ vào những gì ngũ quan cung cấp, nhà giáo dục có thể luyện cho bạn trai não nhớ sâu sắc. Họ ở không nhưng với cõi lòng đi xuống. Bạn hỏi tại sao lòng bạn trai khó hiểu quá.
Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất. Cách một chị em trai đi đâu về thuật chuyện cho gia đình nghe, cho ta biết lối xã giao của hai phái. Có lần con hỏi mẹ, con ở đâu ra? Mẹ nói con nghe! Cách đây mười năm con ở trong hư vô.
Họ có một thính quan riêng để nghe trong nhạc, trong lời phô diển theo luật hòa âm, trong thi phú những tiếng nói riêng của con tim. Tôi đồng ý tôn giáo, luân lý ảnh hưởng lương tâm, có thể làm cho nó tế nhị, phức tạp hơn chớ không sáng tạo vì nó là một bẩm sinh của con người. Họ chưa có quyền chức vì chưa làm việc xã hội, chưa có quyền lực vì còn lệ thuộc gia đình, cũng không có quyền thế vì chưa làm nên việc gì khả quan.
Mà lên 17 tuổi, tôi đần độn. Trong khi làm việc công, khi giúp kẻ khác, đáng phục nhất là bạn trai không nghĩ gì được trả ơn. Tuổi của họ ai biết lợi dụng sẽ là động cơ của nhiều công việc anh hùng có ích cho gia đình, quốc gia.
Bạn nay mai thù, thù nay mai bạn. Còn các bắp thịt thì tha hồ nẩy nở chiều dài cũng như chiều to. Con người có xác và hồn.
Tuổi xuân trước sức lôi cuốn điên dại của các tà thuyết y như một chiếc lá non ở giữa cơn lốc. Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất. Họ cũng tưởng tượng hạnh phúc của tình địch cướp giựt của họ để sống gần người tình cũ của họ.
Dĩ nhiên là họ bất kể nhân cách, xã giao, nhân nghĩa. Dĩ nhiên nếu không sửa các tật ấy về sau trên đường họ còn gặt những ác quả thảm khốc nữa, nó có thể làm đời họ tiêu tàn. Có bộ phận lớn lên cách độc lập.
Cắt nghĩa thế nào cho đứa bé hay thanh niên sau khi nghe xong về huyền nhiệm sinh sản của loài người mà họ cảm thấy họ là kết quả khéo léo của Tạo hóa và họ ra đời do tình yêu cao cả được xây dựng trên hy sinh, cự khổ của cha mẹ và họ cảm thấy trìu mến cha mẹ hơn. Bạn đã yêu ai rồi dù có yếu đuối bán thân làm mồi trụy lạc cho kẻ khác, bạn vẫn nhớ tình xưa. Thường thường trước khi đi sâu vào những vẻ đẹp tâm hồn, bạn trai tự nhiên thích những nét kiều diễm của thân xác người tri kỷ.
Đó là công việc lương tâm chớ không phải vì sợ cha mẹ, thầy giáo, chánh quyền, dư luận. Họ hay diễn lộ tình thương bằng những cử chỉ, tác vi, thái độ bên ngoài như tặng đồ vặt kỷ niệm, như trước khi đi đâu phải từ giã nhau, đi ngang nhau liếc cười, bắt tay siết mạnh và kéo dài. Tôi quyết nếu không có những lý do cao thượng trên, và hàng rào nầy thì rất ít đàn ông coi bạn tình nào là trăm năm lắm.
Thành thật lắm nhưng cũng cứng cõi quá, cộc lộc quá, không làm cho tha nhân quý mến. Tôi phải chống trả với thằng người nông nỗi của tôi. Tự bản chất ái tình là thánh thiện.