Tư duy mới lạ liên quan một cách chính xác tới sự thay đổi khái niệm và cách nhìn nhận; Đó chính là nguồn gốc hình thành các khuôn mẫu tư duy. Tôi cho rằng đó là một vụ thua thiệt. Chiếc mũ đen là chiếc mũ được hình thành dựa trên nền tảng văn hoá phương Tây bởi vì chiếc mũ đen là chiếc mũ để thể hiện lối tư duy phê phán.
Tôi đã tham dự những cuộc họp mà ở đó mọi người đưa ra quá nhiều ý tưởng. Đúng là chúng ta có ý định để những chuyên gia và những nhà tư vấn tham gia giải quyết vấn đề này giúp chúng ta. Nói chung, chúng ta thường là những người có xu hướng vấn đề hoá sự việc và khi chẳng còn vấn đề gì nữa chúng ta thích tiến lên một cách suôn sẻ hơn là dừng lại để bản thân chúng ta suy nghĩ thêm về công việc.
Những tư duy cẩn trọng được đưa ra bởi chiếc mũ đen luôn được chấp thuận trong đàm phán,chiếc mũ đen cũng chỉ ra cho chúng ta thấy bộ não của chúng ta chỉ nhạy cảm với một lối tư duy tại một thời điểm. Chiếc mũ đỏ tư duy cho phép người nghĩ tự do bộc lộ cảm xúc của mình còn hơn cả một nhà thơ. Mẫu thiết kế đó không ra hình thủ gì cả.
Tôi muốn nêu lên những cảm xúc mũ đỏ tư duy. Mục đích chính thứ hai của khái niệm sáu chiếc mũ tư duy là cho phép một sự chuyển dịch trong tư duy. Những tổ chức hàng đầu thế giới như NASA, IBM, DUPONT, NTT (Nhật Bản), Shell, BP, Statoil (Na Uy), Marzotto (Ý) và tập đoàn chuyển phát liên bang cùng nhiều tập đoàn tên tuổi khác đều áp dụng phương thức tư duy 6C.
Hãy xem xét vấn đề theo từng khía cạnh: tình cảm, trật tự logic, thông tin, sự sáng tạo… Khái niệm này chính là phương thức tư duy Sáu chiếc mũ. Có thể bạn không phải là một con người toàn năng. Nếu một người chỉ đưa ra kết luận lạc quan và chẳng có dẫn chứng gì kèm theo, thì «cảm giác tốt lành đó» lại chính là những tình cảm được sắp xếp vào lối tư duy chiếc mũ đỏ, chiếc mũ cho phép mọi người đưa ra những tình cảm, linh cảm, cảm nhận trực giác mà không cần giải thích.
Đây là một khía cạnh khác của lối tư duy mũ vàng. Khi bạn quyết định đội chiếc mũ nào lên đầu đó cũng chính là sắc thái tư duy mà bạn chọn. Để viết về lối tư duy chiếc mũ xanh, tôi đã sử dụng từ “sáng tạo” bởi vì đây là một từ thường dùng.
… Tôi muốn anh sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy tại thời điểm này. Nhưng bạn không cần phải là một người rất đặc biệt hoặc rất thông minh thì mới đưa ra được những đề xuất theo lối tư duy chiếc mũ vàng. Với một doanh nhân, chúng ta có thể nói rằng anh ta, hoặc cô ta "ngửi tiền tốt".
Với cả hai lựa chọn mà chúng ta vẫn đang tiếp tục thảo luận, tôi thích lựa chọn đầu tiên. Nhưng theo bản đồ tư duy mà tôi đang dẫn các bạn đi từng bước, chúng ta cần tư duy theo cách ngược lại: chúng ta hãy có một tấm bản đồ trước, sau đó hãy xác định đường đi. Tư duy thường diễn ra theo xu hướng trôi giạt, bàn tán dông đài và phản ứng lại với những gì xảy đến tại từng thời điểm.
…Chiếc mũ đen chỉ ra rằng loại bật lửa mới với giá rẻ sẽ ảnh hưởng xấu đến doanh số bán hàng của chúng ta. Cô ấy sẽ không thật sự hạnh phúc nếu trở thành một giáo viên. Mặt dầu mọi người có thói quen muốn tranh luận, nhưng khi sử dụng chiếc mũ đen, mọi người phải từ bỏ thói quen đó.
Trong phần trước của chiếc mũ này, tôi đã đưa ra những thí dụ dẫn chứng chúng ta làm điều này như thế nào. Có những người luôn lên mặt tự cho mình là quan trọng và cho mình quyền luôn phê bình mọi việc. Nhưng tôi cũng không muốn bạn đọc nghĩ rằng đó chính là cách mà lối tư duy sáu chiếc mũ nên áp dụng tại mọi thời điểm.