Tôi được biết một nhà buôn ở Nữu Ước đã thắng bầy quỷ dữ đó bằng cách cắm đầu làm việc luôn tay, tới nỗi không có thời giờ ưu phiền nữa. Thích vậy, muốn vậy bạn cứ theo đúng lời khuyên sau đây, cũng lại của bác sĩ Alexis Carrel nữa. Ông Jim Grant nói với tôi ông cũng nhận thấy vậy.
Và trong số những kẻ bất hạnh ở đời này ta nên kể cả bọn người ghét nghề đang nuôi sống họ nữa! Dù sang hèn, giàu nghèo, ai cũng có ưu tư, phiền muộn; chỉ hạng đạt quan, triết nhân, quân tử mới "thản đãng đãng" (thản nhiên, vui vẻ) được, như Khổng Tử nói (Luận ngữ - Thuật nhi - 36). Bạn có chịu đổi cái bạn có để lấy một triệu Mỹ kim không?
Tôi biết bạn đã nghe câu ấy đến ngàn lần. Nếu văn hào Bernard Shaw không theo quy tắc ấy một cách nghiêm khắc, có lẽ ông đã thất bại trong công việc trước tác và suốt đời chỉ là thủ quỹ của một ngân hàng. Tôi phải làm lụng khổ nhọc mười giờ một ngày trên cánh đồng lúa và trong kho cỏ khô ở Misssouri - làm tới nỗi chỉ mong mỗi một điều là sao cho thân thể hết mỏi nhừ, hết nhức nhối mà thôi.
Tôi lấy làm nhục nhã, xấu hổ tới nỗi nhiều đêm nằm thổn thức. Cuốn Quẳng gánh lo đi. Tôi hỏi có lần nào ông phải bực tức vì những lời công kích của phe đối lập không thì ông đáp: "Chẳng ai có thể hạ giá trị hay làm tức tôi được.
Công việc của tôi là ghi tên những người tử trận, hoặc mất tích, hoặc nằm nhà thương. Như vậy nghĩa là lính thuỷ có thể nhảy kịp xuống biển và phần rủi bị chết không lớn mấy. Hồi nọ, tôi nuôi bò trong 12 năm trời.
Lúc nào cũng lo sợ không yên. Cả vua Lear trong kịch của Shakespeare cũng la hét: "Có đứa con bạc bẽo thật đau đớn hơn bị rắn độc cắn!" Đóng những hôm qua lại, chúng đã bước mau về cõi chết.
Lệnh rằng tôi phải coi một bọn năm người khiêng chất nổ vào khoang thứ năm trong chiếc tàu của chúng tôi. Khi vợ y thình lình đau, y lo quá, sinh ngay chứng đau răng. Đọc hết 25 cuốn sách ấy, không thấy cuốn nào đầy đủ, khả dĩ dùng để dạy học được, ông đành bỏ ra 7 năm để nghiên cứu hết các triết gia cổ, kim, đông, tây, đọc hàng trăm tiểu sử, từ tiểu sử của Khổng Tử tới đời tư của Churchill, rồi lại phỏng vấn hàng chục các danh nhân đương thời và hàng trăm đồng bào của ông trong hạng trung lưu.
Nhưng sau nghĩ lại, ông tự nhủ: "Kể cũng phải, làm sao mình biết được lão này nói vô lý? Mình có học tiếng Thuỵ Điển, nhưng đâu phải là tiếng mẹ đẻ của mình! Như vậy rất có thể mình viết sai mà không biết. Nếu bạn là đàn ông, bạn không cần phải đọc đoạn dưới này; không có lợi gì cho bạn lắm, vì đó là chuyện một cô con gái khổ sở mà được nhiều người hỏi làm vợ. Nhưng bạn có mảy may quan tâm về sự ông bà có lỗi không? Không.
Phản ứng đó rất tự nhiên, không có chi kiểm sát được". À mà biết đâu được? Bác sĩ Alexis Carrel muốn nói cả tới bạn đó không chừng! Sau một ngày vặn ốc và trải đá trên đường rầy, ông mệt tới nỗi ngủ gục trong bữa ăn.
Đại tướng Marshall cũng vẫn theo phương pháp đó, trong thời đại chiến, khi ông làm Tổng tư lệnh quân đội Hoa kỳ. Nhiều năm sau, tôi bắt đầu viết một cuốn sách mà tôi hy vọng sẽ là cuốn hay nhất từ trước tới nay về sự diễn thuyết trước công chúng. Sau một ngày mê mẩn, tôi cùng với ba tôi đi đến khuya [38], lại phải đi ngưa khoảng bảy cây số nữa mới tới trại.