Cho đến nay, đây là trạng thái giải thoát mà tất cả các giáo lý tâm linh đều nhắm tới. Mọi sinh vật đều là tâm điểm của ý thức, và mỗi tâm điểm như thể đều kiến tạo ra thế giới riêng của nó, mặc dù tất cả các thế giới này đều tương thông với nhau. Và tuy vậy, đây không phải là trạng thái vị ngã, mà thực ra là trạng thái vô ngã.
Nó bàng bạc khắp thế giới này, nhưng nó khéo ngụy trang đến mức hầu như mọi người đều hoàn toàn không thấy nó. Chúng làm cho họ sống thực hơn. Ngược lại, nếu cần phải hành động, thì bạn sẽ không còn phản ứng từ tâm trí có điều kiện của mình nữa, mà phản ứng cảu bạn đối với hoàn cảnh sẽ xuất phát từ sự hiện trú hữu thức.
Hãy để cho nó hiện hành. Hãy học cách sử dụng thời gian trong các phương diện thực tiễn của cuộc sống mình – chúng ta có thể gọi đây là “thời gian theo đồng hồ” – nhưng hãy lập tức quay về cảm nhận khoảnh khắc hiện tại khi những vấn đề thực tiễn ấy đã được giải quyết. Chúng ta tin vào cái chết, và đó là lý do khiến cho thân xác phải chết đi.
Càng tìm kiếm theo lối này, hạnh phúc càng dễ vuột khỏi tầm tay bạn. Tôi có đọc chuyện kể về một triết gia phải khắc kỷ ở Hy Lạp cổ đại rằng, khi được báo người con trai bị chết trong tai nạn, ông ta đáp: “Tôi vốn đã biết nó không bất tử mà”. Tất cả những thứ này quyết định cách chúng ta nhìn thế giới, cách phản ứng của chúng ta, suy nghĩ của chúng ta, loại quan hệ của chúng ta, và lối sống của chúng ta.
Nếu thực sự bạn không thể làm gì để thay đổi cái Bây giờ và ở đây, và bạn cũng không thể rời bỏ hoàn cảnh, thì hãy chấp nhận hoàn toàn cái Bây giờ và ở đây của bạn bằng cách buông bỏ tất cả mọi phản kháng ở nội tâm. Điểm cốt yếu của điều tôi đang nói ở đây không thể hiểu bằng tâm trí. Có thể bạn sẽ trúng thưởng 10 triệu đôla, nhưng thay đổi kiểu đó chỉ là chuyển biến hời hợt.
Mặc dù một kinh nghiệm như thế có thể rất mê hoặc và có thể giúp bạn thoáng thấy trạng thái giải thoát khỏi hình tướng vật chất, nhưng sau cùng bạn sẽ luôn luôn phải quay trở lại thân xác, vốn là nơi mà việc chuyển hóa cốt yếu diễn ra. Ngay bây giờ, chỉ xin khẳng định rằng: Nếu bạn có thể cảnh giác và hiện trú toàn tiệt ở thời điểm ấy để quan sát bất cứ thứ gì bạn cảm nhận được bên trong người, chứ không để cho nó chiếm lĩnh bạn, bạn sẽ có cơ hội thực hành rèn luyện tâm linh hiệu quả nhất, và cuộc chuyển hóa toàn bộ đau khổ từ quá khứ của bạn có thể diễn ra nhanh chóng. Đức Phật dạy rằng ngay đến hạnh phúc của bạn cũng là dukkha – phạn ngữ Pali có nghĩa là “khổ” hay “không hài lòng”.
Rất nhiều điều người ta nói, suy nghĩ, hay hành động thực ra đều bị thôi thúc bởi sự sợ hãi. Cái Bây giờ cũng là tâm điểm của giáo lý Sufism, một chi phái thần bí thuộc Hồi giáo. Ông có đề cập đến sợ hãi như là một dạng tình cảm đau khổ căn bản.
Hãy thứ làm một thí nghiệm nhỏ. Đừng nhầm lẫn vâng phục với thái độ “Tôi không sao chịu đựng phiền phức thêm nữa” hay “Tôi đơn giản không còn quan tâm gì nữa”. Tiếp tục sống với gánh nặng khốn khổ này để làm gì? Tại sao tôi cứ phải lao vào cuộc đấu tranh không phút ngơi nghỉ này cơ chứ? Tôi cảm thấy tận đáy lòng mình sự chờ mong bị hủy diệt, để không còn phải tồn tại nữa, giờ đây còn mạnh mẽ hơn cả bản năng muốn tiếp tục sống.
Rất có thể lập kế hoạch chính là việc bạn có thể làm được ngay bây giờ. Hãy lắng nghe sự tĩnh lặng ngay bên dưới các âm thanh ấy. Bạn có thể thoát khỏi nó torng thoáng chốc mà hiếm khi kéo dài được lâu.
Lúc ấy bước đi duy nhất này chuyển hóa thành một biểu hiện của sự hoàn hảo, một hành động vô cùng cao đẹp. Hãy biến nó thành bạn và đồng minh, đừng biến nó thành kẻ thù. Nhờ kinh nghiệm riêng của mình, nhiều người cũng biết rõ rằng một mối quan hệ mật thiết có thể dễ dàng và nhanh chóng biến đổi từ nguồn gốc khoái lạc thành nguồn gốc khổ đau.