Nhưng các anh chị tôi thấy trả hớ quá, chế giễu tôi, khiến tôi xấu hổ quá, oà lên khóc". Lẽ cố nhiên, bạn có thể đối đáp lại, nếu bạn chỉ yên lặng và tỏ vẻ khinh bỉ, kẻ chỉ trích còn biết nói gì nữa? Khi rán kiếm sự kiện, tôi làm như thu thập nó không phải cho tôi mà cho một người khác.
Tôi bắt đầu đau bao tử từ khi phi cơ Pháp bắn liên thanh xuống miền Tân Thạnh (1946), năm sau qua Long Xuyên, để quên tình cảnh nước và nhà tôi phải trốn vào trong sách vở, nhưng viết và đọc suốt ngày thì bệnh bao tử lại nặng thêm, mà bác sĩ không biết, cứ cho là gan yếu, uống thuốc Tây, thuốc Bắc, thuốc Nam đều không hết. Kế đó ít lâu, một người bạn thân đến thăm tôi. Chị tưởng như thế là thương con, nhưng sự thiệt chị làm hư chúng, đẩy chúng vào đời với cái ý nghĩ nguy hiểm rằng người đời phải nuôi chúng.
Cả năm người tranh nhau rước dì về để đền ơn cúc dục! Họ cùng kính mến mẹ, cùng phàn nàn rằng mẹ không bao giờ ở lâu với họ. Đàn sâu khoét hết lớp vỏ rồi, mỗi ngày nhấm một chút, liên tiếp không ngừng, tuần tự phá phách sinh lực của cây. Xin bạn cho tôi hỏi một câu: Nếu những hành động vui vẻ và những tư tưởng tích cực về sức khoẻ và can đảm đã cứu sống người ấy, thì tại sao bạn và toi, chúng ta còn để nỗi ưu tư hắm ám của ta kéo dài thêm một phút nữa làm chi? Tại sao lại bắt chính thân ta và những người chung quanh phải khổ sở, phiền muộn, khi chúng ta có thể chỉ hành động một cách vui vẻ là đủ tạo được hạnh phúc?
"Người ta chỉ bày tỏ được một cách hoàn toàn những điều cảm thấu thâm tâm". Quân đội Hoa Kỳ đã áp dụng tắc này. Không có chi xảy ra đâu.
Vì sự lo lắng có cái kết quả khốc hại là làm cho ta mất khả năng tập trung tư tưởng. "Hãy can đảm chống đối với bệnh; đừng ưu phiền nữa; làm việc gì cho khuây kho đi!". Khi tôi hỏi ông còn coi nạn kia là một tai hại lớn không ông lập tức đáp không và còn cho đó là một diễm phúc nữa.
Tôi tưởng tượng khu đất mênh mông trên đó bộ đội đóng rải rác, và tôi nhủ khi nào bom rớt trúng lỗ hầm nhỏ, sâu đó tôi mới chết được. "Nói xong, tôi thấy dễ chịu hơn, đã lâu chưa bao giờ được bình tĩnh như lúc ấy. Việc xảy ra như vầy:
Lệnh rằng tôi phải coi một bọn năm người khiêng chất nổ vào khoang thứ năm trong chiếc tàu của chúng tôi. Vậy đóng kỹ những bức vách trước và sau đi, và luyện lấy tập quán "Đắc nhất nhật quá nhật nhất". Bởi vậy chúng tôi chia giải thưởng làm hai.
Ngoài ra, tôi thường được mời đến dự những bữa tiệc kéo dài đến khuya, hoặc khiêu vũ hay cưỡi ngựa dạo dưới ánh trăng. Như vậy bà ấy đã tự tìm thấy chân lý của John Cowper Powys trong cuốn: Nghệ thuật để quên điều bất hạnh. Và bắt tôi mặc quần áo dài, rộng.
Thức ăn hết mà dầu lửa cũng hết. Ghi lại những tấn bộ của ta trong mỗi tuần. Nhưng thú thật cùng bạn, cả hai việc cốt yếu kia, tôi không làm việc nào.
Chúng tôi hỏi nhau: Nên làm thế nầy? Hay nên làm thế kia? Hay đừng làm gì hết? Chúng tôi cáu kỉnh ngồi không yên trong ghế, đi đi lại lại trong phòng, bàn cãi trong vòng lẩn quẩn. Đừng xử sự theo lối thông thường, theo xúc động của bạn. Bà mẹ chồng tôi một hôm kể cho tôi nghe cách bà dạy dỗ con cái.