Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Nếu một người làm cho hai phần ba đời sống của mình tuỳ thuộc một phần ba còn lại, mà trong một phần ba này lại uể oải làm việc, thì làm sao hy vọng sống một cách đầy đủ được? Tôi không hiểu tại sao như vậy.
Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy. Sau nầy, có dịp, tôi sẽ nói về văn chương. Bạn đừng quên rằng những điều bất ngờ rất thường xảy ra, cũng đừng quên bản tính của con người.
Tập trung tư tưởng chỉ là bước đầu thôi (phải bỏ ra ít nhất nửa giờ vào việc đó). Và cái giọng hoàn toàn chán chường trong lời than thở đó cho ta hình dung một bi kịch không ngờ và vô lý trong gia đình ấy. Nỗi nguy cuối cùng và lớn nhất là nỗi nguy tôi đã chỉ ở một chương trên: bị thất bại từ lúc đầu.
Anh chàng thông thái rởm là anh chàng lấc cấc, tự cho mình là khôn hơn mọi người. Sự thật là không có con đường nào dễ dàng cả. Kiên tâm thì không khi nào thất bại.
Còn đi trên đường hoặc ngồi trong góc xe mà tập trung tư tưởng thì ai mà biết được? Có thằng tướng ngu nào cười bạn đâu? Và bây giờ mỗi tuần để ra một ngày tùy ý muốn làm gì thì làm, không có chương trình, không phải gắng sức, tôi nhận rõ được giá trị của ngày trong tuần đối với tâm trí tôi. Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút.
Bạn lựa một thời đại hoặc một đầu đề, hoặc một tác giả thôi. Ở trên tôi đã có dịp nói đến khoảng thời gian mênh mông là 44 giờ từ 2 giờ chiều thứ 7 đến 10 giờ sáng thứ 2. Thế này thì khó chịu thật.
Tuy vậy, y không đến nỗi bị dày vò như kẻ muốn tới thành La Mecque mà không bao giờ bước chân ra khỏi nhà mình. Ý muốn đó có nhiều tên. Bạn lựa một thời đại hoặc một đầu đề, hoặc một tác giả thôi.
Thế này thì khó chịu thật. Học cái gì? Điều đó không thành vấn đề, từ xưa tới giờ nó chưa bao giờ thành vấn đề. Nhưng, mặt khác, chương trình là một chương trình mà nếu không tôn trọng nó thì nó thành một trò chơi mất.
Tôi biết bạn đương tự nhủ: "Cái anh chàng này, từ đầu sách tới cuối chương trước nghe cũng xuôi xuôi, cũng đã bắt đầu làm cho mình hơi chú ý tới, nhưng bảo mình suy nghĩ ở trong xe và tập trung tư tưởng thì không được rồi. Nếu một người đứng trên bờ hồ tắm và hỏi bạn: "Tôi phải bắt đầu nhảy ra sao đây?" thì chắc chắn bạn đáp: "Cứ nhảy đi, bình tĩnh mà nhảy". Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút.
Tôi nhận rằng câu ấy khó nói vô cùng vì quần vợt quan trọng hơn cái linh hồn bất diệt nhiều lắm. Mỗi người và trường hợp mỗi người đều riêng biệt. Chính bà nhà bảo bạn rằng bạn xanh còn bạn thì bảo bà nhà là bạn mệt.