Họ đ ào sâu tâm hồn, cân đo những thay đổi từng phút giây trong tâm địa. Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Đi đứng nhà quê, nói năng thô kịch trước công chúng.
Cũng chính nhờ tinh thần mà hành động bên ngoài của bạn trai thường được cân đo nên sâu sắc hơn của bạn gái. Coi chừng cách ăm mặc, sự dòm ngó của tha nhân, buổi mới ngày đầu tất cả tạo cho họ một mặt ngoài gắng gượng khả ái. Tôi không hoàn toàn đồng ý tinh thần của câu nam nữ thọ thọ bất thân.
Con người có nhân vị tính mà cũng có xã hội tính. Còn tâm hồn đa số tuổi xuân giao cho quỷ Sa tăn dùng tiệm nhảy, thanh lâu tửu quán, sách bìa đen, báo khiêu dâm đầu độc tận gốc rễ. Nhiều đời hoa phải tan tác vì những lời đường mật nầy.
Một điểm đặc biệt của tâm lý bạn trai là tỏ ra uy quyền. Công giáo thì khả quan nhất nhưng rất gắt. Mai họ uốn cho hơi quăn quăn.
Người lớn xung quanh họ thì đua xa xí thì họ cũng đấu tranh lảng tiêu. Họ không hữu ý ăn trên ngồi trước, ăn to nói lớn. Tôi không nói vì hạng bạn trai nầy chỉ một số bị nhiễm gió độc của phong trào trụy lạc.
Tôi chỉ muốn nói cách chung và tự nhiên bạn trai có ý chí mạnh. Trong giới bạn trai, có lắm kẻ kết bạn thân nhau chỉ vì điểm ưa thích tán tỉnh bạn gái, bàn các éo le của ái tình. Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn.
Nhưng trong thực tế khi con tim họ bị chi phối bởi những nguyên nhân nào ở người yêu như duyên dáng, nhân nghĩa, nước mắt, thơ tình, sắc đẹp, tiền của, v. Có những chiều thứ bảy, người ta vui như đám giỗ. Đây là một thứ tâm lý bạn trai nữa.
Người bạn trai đã bỏ tâm trạng ấu trĩ mà chưa tới tâm trạng lão thành. Họ thinh lặng vì thấy lòng mình không để mình ở yên, vô tư. Lúc sửa những tác văn của nam sinh, tôi thấytính nầy của họ rất rõ rệt.
Aùi tình Ngài đặt trong lòng mỗi người là bí quyết để Ngài kết hợp người đ àn ông và người đ àn bà trong cuộc hôn nhân hầu thế Ngài kéo dài nhân loại. Ai nhận mình yếu đuối, người ấy anh dũng, người xưa đã nói mà: fortis quy senegat essefortem. Ở trên tôi nói sơ quatính dễ tín nhiệm đã thúc đẩy bạn trai hay cỡi mở cõi lòng cho bạn gái.
Bây giờ tôi cùng bạn một mâu thuẫn của tâm hồn phức tạp của họ mà lòng hăng hái nhiều khi cao hứng dậy lên như diều gặp gió. Một cách khéo léo nào đó họ minh thị hay mặc thị tỏ ra mình có đủ điều kiện để xây hạnh phúc gia đình lắm, mình được kẻ nầy, người nọ môn đăng hộ đối ngấp nghé. Vì lẽ đó, trước khi mổ xẻ tâm hồn họ, ta thử đặt cái nhìn thống quán trên tiến trình của thể xác họ lúc thanh xuân.