Nếu bạn đọc thấy rằng một công ty đang khởi động chương trình cắt giảm chi phí, nghĩa là bạn biết bộ máy quản lý của họ đã không làm tốt công việc giữ chi phí ở mức thấp ngay từ đầu. Nhưng nếu tiền thật không xuất hiện thì đến một lúc nào đó sự hào hứng và các ảo tưởng cũng dần phai nhạt, và tất cả những gì còn sót lại là một tài khoản ngân hàng trống rỗng với bộ hồ sơ xin phá sản. Để tránh rắc rối, bạn chỉ việc làm đúng mọi lúc.
Warren nhất nhất phải hiểu rõ mỗi một công ty mà ông chọn đầu tư. Thành tích quản trị tốt chỉ thề hiện bản chất chiếc thuyền nhiều hơn là khả năng chèo thuyền hiệu quả của bạn. Vì vậy nếu bạn phải thuê những người không trung thực, hãy cố gắng tìm những người không chăm chỉ và đầu đặc đầy đất — như thế thì có muốn ăn cắp họ cũng chỉ ăn cắp được đất đặc mà thôi.
Ông chỉ hỏi bà giá trị của công ty, và sau khi bà trả lời, thì ngay ngày hôm sau ông đưa cho bà một tấm sec trị giá 40 triệu đôla. Tình yêu là một phần quan trọng trong đời sống cá nhân của Warren và ông đã đưa nó vào trong triết lý quản lý và kinh doanh của mình. ông không thể nào tính toán mua một công ty mà có thể không bao giờ kiếm đuợc đồng lợi nhuận nào, hoặc là trả một số tiền cao gấp 40 lần doanh lợi cho một công ty có thể bị nhận chìm vào quên lãng trước đợt sóng công nghệ mới.
Nhiều người mất nhiều thời gian đổ công sức vào những công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém, đồng nghĩa với tiềm năng làm ra tiền cũng thấp. Graham triển khai khái niệm đầu tư giá trị và giảng dạy về nó trong một khóa học tại đại học Columbia, New York. Nếu bạn mua và giữ cổ phiếu của một công ty cần nguồn vốn lớn để tăng trưởng, cổ phiếu của bạn sẽ không bao giờ tăng giá trị.
Mua cổ phiếu các công ty vĩ đại khi mọi người đều e sợ, và tránh xa chúng khi mọi người tranh giành. Nếu bạn có thắc mắc thì giá trị cổ phiếu này đã tăng 400% kể từ đó đến nay. Warren thức dậy một buổi sớm mai và nhận thấy rằng những nguyên tắc đầu tư mà ông học đựợc từ người thầy Graham giờ đây không còn phù hợp nữa.
Một người kinh doanh giỏi biết phân biệt rõ ràng giữa một công ty tốt và một công ty tồi — và một nhà đầu tư giỏi biết rõ khi nào một công ty được bán với giá rẻ hay bị định giá quá cao. Nhưng nếu bạn không biết mình đang làm gì, nó sẽ chẳng tiếc gì mà không lấy hết tiền cho bạn nghèo đi. Nếu đến lỗ nào bạn cũng chỉ cần một gậy là đánh banh vào lỗ, thì bạn sẽ chẳng chơi golf được lâu.
Nhưng ngay cả một tay nài trung bình cũng có thể thắng giải trên một con ngựa chiến. Như trong trường hợp Capital Cities/ ABC Corporation mà Warren đã đầu tư, ông chỉ trả 17,25 đôla cho một cổ phiếu năm 1986. Tuy nhiên, khi bạn đầu tư theo đám đông, bạn phải lo lắng xem lúc nào đám đông sẽ rời bỏ cuộc chơi, bởi vì, cũng giống như khi bạn còn học trung học, không ai được yêu thích mãi mãi.
Một ví dụ tuyệt vời minh họa cho điều này là khi Warren mua cổ phiếu của Wells Fargo ngay lúc khủng hoảng ngân hàng năm 1990. Con đường phía trước có bằng phẳng hay không là nhờ khả năng nhìn thấy trước những rắc rối phiền toái. Liệu lúc đó người ta có bỏ thói quen cạo râu không? Thôi uống Coke? Thôi mua bảo hiểm xe hơi? Thôi nhai chewing gum? Thôi dẫn con đi Dairy Queen những đêm hè nóng nực? Khả năng gần như không có.
Bài học này nổi lên khi Warren gần như mất toàn bộ 700 triệu đôla đầu tư vào công ty Salomon Brothers trên Wall Street. Tôi mua cổ phiếu với giả định rằng họ sẽ đóng cửa thị trường chứng khoán vào ngày mai và chí mở cửa lại sau 5 năm nữa. Trong thế giới kinh doanh, khi thử thách gia tăng, quyết định phải được đưa ra, và sai lầm là không thể tránh khỏi.
Vì vậy các nhà quản lý quỹ trở thành nộ lệ cho những ước muốn kiếm tiền trong ngắn hạn của khách hàng, và họ phải tham gia vào trò chơi đánh bóng ở bất cứ cú ném nào sượt ngang dù tỉ lệ lợi nhuận rất thấp. Còn nếu bạn không thích làm lãnh đạo, bạn vẫn có thể làm người đi sau. Hãy hoảng sợ khi người ta tham lam và tham lam khi người ta hoảng sợ.