Lôgíc của sự khích động nảy sinh trực tiếp từ lôgíc của hệ thống khuôn mẫu tư duy bất đối xứng. Chiếc mũ xanh da trời là chiếc mũ kiếm soát những chiếc mũ khác. Giá trị của hai vật liệu này là như nhau.
… Hiện nay mọi người đang sử dụng bồn cầu với công nghệ phun tia mà mỗi lần giật tốn tới 37 lít nước. Chiếc mũ đỏ là một phương tiện cho phép tất cả mọi người bộc lộ những cảm xúc tình cảm như vậy. …Tôi không muốn nghĩ rằng chúng ta có vấn đề ở đây bởi vì chúng ta không có.
Chúng ta có thể tăng thời lượng quảng cáo để có thêm lợi tức tức thì. Mọi người thường thể hiện rất tốt những gì mà người khác kỳ vọng vào họ. Nếu những nhận xét của chúng ta đơn thuần chỉ là những cảm xúc, lúc đó chúng ta đang sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy chứ không phải chiếc mũ đen.
Thủ tục tư duy mũ xanh da trời cho phép bất cứ ai tham gia cuộc họp có nhiều hướng để tiếp cận vấn đề so với những chiếc mũ khác. Nếu có thể, bạn cứ thể hiện hết khả năng của mình, nhưng bạn phải tuân theo luật. Theo cách này, lối tư duy chiếc mũ xanh làm cho sự sáng tạo trở thành một phần của hệ thống tư duy, chứ không phải là một lối tư duy quá cao siêu.
Bạn hãy hình dung ra một cuộc hội nghị bàn tròn với 8 thành viên đều là những nhà phê bình lỗi lạc. Tôi không nói rằng mọi người sẽ "tìm được con đường" chỉ trong một cuộc họp. Trực giác của tôi mách bảo tôi rằng sự giải thích này quá phức tạp.
ta nên nói: "Hầu hết các con thiên nga đều có bộ lông trắng", hoặc "phần đông các con thiên nga có bộ lông trắng", hoặc "Hơn chín mươi chín phần trăm thiên nga có bộ lông trắng". Nếu theo kiểu tư duy truyền thống, khi hai người bất đồng quan điểm, họ sẽ tranh luận để phân đúng, sai. Tôi thấy ý tưởng này rất hấp dẫn.
Nhưng tại thời điểm khác có thể cả hai cái nhìn đều mâu thuẫn nhau. Đó là món gà rút xương được nấu theo kiểu Mehico và được đóng thành gói. Trong tầm trọng tâm rộng có thể bao gồm một số trọng tâm hẹp.
Những người bằng lòng với kỹ năng tư duy của mình thường là những người tự mãn, luôn cho mình là phải. Trong cuốn sách này, tôi không đề cập tới cấc phương pháp khác nhau để thiết kế ý tưởng và giải quyết vấn đề. Đôi khi chúng ta có thể muốn vượt khỏi lối tư duy chiếc mũ theo chuỗi được cấu trúc thông thường, và trong những trường hợp như vậy chúng ta chỉ ra cấu trúc trước.
Hoặc chúng ta muốn yêu cầu người khác trong cuộc thảo luận chỉ mang một chiếc mũ cụ thể. Sử dụng chiếc mũ đen,bộ não của chúng ta sẽ nhạy cảm để tìm ra những nguy hiểm, vấn đề và trở ngại tiềm tàng. Chúng ta đã không tiến hành những bước điều tra thị trường cần thiết.
… Liệt kê bốn “vùng tư duy nhạy cảm” cần làm đối với giáo dục tại trường học. Như tôi đã chỉ rõ ở phần tr', chiếc mũ đen có vai trò chỉ ra những thiếu sót nhưng nó không có vai trò phải hoàn thiện những thiếu sót đó. Cách nghĩ như vậy thường phát huy hiệu quả kém hoặc chẳng có hiệu quả gì.