Cứ chung mà nói bạn trai lúc dậy thì, hay có bạn trai khác làm tri âm có tướng diện cô gái nhà lành. Còn bạn và tôi vô lớp dạy học: coi chừng có không ít bạn trai học hằng mấy chục trường ngồi tréo ngoải dưới chuẩn bị dạy chúng ta môn sư phạm. Bị cha mẹ rầy, họ giận không lâu.
Họ dè dặt cũng có hồ nghi cũng có. Ai bôn ba mua chuộc mọi thánh công mà không nhận được tình yêu của Tạo hóa, không trả lại tạo hóa bằng tình yêu của mình, phục vụ Ngài và phụng sự nhân loại theo sự chỉ dẫn của những uy quyền đại diện cho Ngài, thì người ấy sau cùng trên tỏ sáng phải tuyệt vọng và chết với bạch thủ trong biển sầu khổ, hối tiếc, oán than. Óc tưởng tượng tung hoành hành động, vẽ ra cho bạn trai những hồi hộp đáng tiếc.
Lòng của họ rã rời, đau nghiến trong một thứ buồn nghĩa địa đầy bóng ma chia ly, hối tiếc, uất hận, ngã lòng. Họ hình như tưởng rằng sức khỏe, tài ba, đứctính họ đang có là của họ. Điểm tâm lý nầy đáng để ý là người ta đừng lấy làm lạ sao lắm khi bạn trai tỏ ra lạnh lạt với người nào kể cả người yêu của họ hay chểnh mảng, bỏ rơi những bộ phận nào trong lúc tính những dự môn chơi thể thao, những môn thể dục.
Ai đã từng đóng vai trò giáo dục tất nhận khi dạy văn chương, toán học, sử địa, v. Họ chưa có ý thức yêu đương hẳn như chàng trai nọ nghe người cóc nỉ non mà đam mê trong truyện cồ tích Việt Nam đâu. Họ đi sâu vào chi tiết, họ ngừng ở phương thế, tiến chậm đến mục đích.
Đến lúc hoa niên về dào dạt trong tâm hồn, tình cảm họ tăng cường độ. Nếu hỏi họ sợ ai thì họ lúng túng, khó trả lời. Họ có thể ngày mai đả đảo tuyệt đối một điều mà họ ngày nay quý trọng tuyệt đối.
Ngay từ lúc xuân xanh, bạn trai đã sống với tinh thần đơn giản, đã áp dụng nó trong các lối xã giao của họ. Có cái người ta gọi là nam tính hòa trộn trong từ toàn thân xác, tâm thần bạn trai đến lối xử thế của họ. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác.
Họ bất mãn vì cô kia xấu mà làm kiêu, còn cô khác đẹp lộng lẫy mà hung dữ. Ngay từ tuổi trẻ họ làm những tội nhân mà không hề có ý nghĩ hối tiếc, phục thiện. Một cái nhăn trán, nhướng mày, chớp mắt, trợn mắt, liếm môi, cười mỉm, gật đầu của bạn gái nói lên sự theo dõi theo kiểu nào đó của nguồn tình cảm của họ.
Đấy lương tâm của một từng lớp bạn trai: nó làm cho con người mất chất người. Nếu được hướng dẫn về sau họ sẽ lập gia đình tốt đẹp. Đến khi gặp một biến cố, trở lực nào đó, con người mặt thực của họ bung ra như lúa ẩm đứt niềng bồ làm kẻ quá lạc quan về họ đâm ra tuyệt vọng.
Nhưng xã hội đã có những trường hợp đó thì bạn trai cũng nên đề phòng chứ, nếu muốn khỏi nạn mua một khôn bằng hằng trăm bại. Họ đến vạch màn kín đáo nhất của hang lòng, để người tri kỷ giải quyết cho những thắc mắc, nghi kỵ, khó khăn. Có không ít bạn trai học thi, vì muốn bắt chước cổ nhân tiếc từng phút đồng hồ, đã dùng những chất giết người như cà phê đậm pha rum, như các thuốc thức dai.
Còn bạn trai khó giữ được ái tình khỏi bước sang nhục tình. Họ kỳ dị cách tự nhiên. Lối cẩu thả và đơn sơ của bạn trai vì đó có thể khác.